Snel: 'Aanbestedingsprocedures beschermen tegen fiscale invloed big four'

DEN HAAG - De aanbestedingsprocedures in Nederland en Europa bieden genoeg bescherming tegen belangenverstrengeling met de big four bij het vormgeven van fiscaal beleid op Europees en Nederlands niveau. Aldus staatssecretaris Menno Snel van Financiën naar aanleiding van vragen van kamerlid Renske Leijten (SP).

Het SP-kamerlid stelde haar vragen naar aanleiding van een rapport van Corporate Europe Observatory (CEO), dat concludeert dat de big four een centrale rol spelen in wereldwijde belastingontwijking door bedrijven en verregaande invloed uitoefenen op de Europese aanpak van dit probleem.

Het rapport benadruk dat Europese instanties aankloppen bij de Big Four over de bestrijding van belastingontwijking. Tegelijkertijd richten juist deze adviesbedrijven constructies in die het bedrijfsleven in staat stellen belasting te ontwijken.

Volgens het Corporate Europe Observatory (CEO) is er sprake van belangenverstrengeling, omdat de big four kantoren veel geld ontvangen van de EU voor onderzoek naar het belastingbeleid. Bovendien zou er sprake zijn van 'draaideurpolitiek', omdat veel kopstukken van belangrijke EU-instituten afkomstig zijn van de big four.

Snel zegt dat het wel voorkomt dat accountants of fiscalisten bij een van de genoemde kantoren een carrièreoverstap maken om bij de Commissie te gaan werken, maar dat het geen probleem is, omdat "enkel het arbeidsverleden van een medewerker niets zegt over zijn integriteit, objectiviteit of onafhankelijkheid". Aldus de staatssecretaris.

Bovendien vindt Snel het belangrijk dat er bij het vormgeven van fiscaal beleid wordt gesproken met "partijen die met het beleid en de wetgeving in de praktijk in aanraking komen, zoals adviseurs, bedrijfsleven, niet-gouvernementele organisaties en burgers en bij hen advies wordt ingewonnen, bij voorkeur door tussenkomst van overkoepelende organisaties".

De staatssecretaris vindt het van belang dat "geen enkele externe partij een doorslaggevende stem heeft bij de vormgeving van fiscaal beleid of bij de totstandkoming van fiscale wetgeving. Dat externe partijen opkomen voor een deelbelang is op zichzelf niet bezwaarlijk". Volgens Snel is het aan het kabinet om een belangenafweging te maken of de adviezen het algemeen belang dienen, met de Eerste en Tweede Kamer als controleurs.

Snel geeft aan dat de aanbestedingsprocedures op nationaal en Europees niveau voldoende bescherming bieden tegen belangenverstrengeling. "Deze procedures beogen zorgvuldigheid en transparantie te creëren. Belastingadvieskantoren worden niet per definitie uitgesloten van overheidsopdrachten op basis van het enkele feit dat ze ook voor partijen uit het bedrijfsleven werkzaam zijn. Als de Commissie van oordeel is dat er sprake is van conflicterende belangen kan zij, op basis van de voor haar geldende financiële verordening, de inschrijving terzijde leggen met als argument dat het kantoor niet over de vereiste beroepsbekwaamheid beschikt", aldus Snel.

Volgens Snel moet er wel wat strenger gekeken worden naar kantoren die eerder in de fout zijn gegaan. "Er kan nooit sprake zijn van het kopen van invloed op beleidsvorming. Een onderzoek of advies op een specifiek terrein door een kantoor dat op dat gebied een flinke scheve schaats heeft gereden dient naar mijn mening kritisch beoordeeld te worden."

Bekijk het rapport CEO 'Accounting for influence - how the Big Four are embedded in EU policy-making on tax avoidance'